Jam Murat Idrizi nga fshati Malas. Vetëm emri tregon që ishim një fshat malor. Më shumë rronim me blegtori sesa me bujqësi. Kur fshatrat fushorë qenë kolektivizuar, e pamë që ne, të malit, sikur qemë ca më mirë. Jo se hanim me lugëfloriri, por dhe ashtu siç na shihnin sytë me ata të "fushës", sikur nuk shkonte. Mbillnin grurë dhe kurrë nuk hanin bukëgruri, por të misërt dhe misërhibrid. Ca më keq e kishin për bulmet.Ku shtyhej hibridi pa bulmet? Epo unë nuk kam lindur për të qarë hallet e botës, por do tregoj për hallin tim. Hall dhe hall nuk qe, por ashtu si më ndodhi, pa dhe do tregoj.
* * *

Buzë fshatit tonë, kalon një lumë. Verës, aty tek shtrihet i gjerë dhe i gjatë, e shter ujin dhe vende-vende duket si të jetë një përrua. Nëse ke nevojë të dalësh matan, nuk ka nevojë që të kërkosh urën që është një dy km larg nga na, por hiq opingat, përvish pantollonat dhe fët e del matan. Matan, pothuaj përballë fshatit, është një qytezë minatorësh. Atje do ta mbaj frymën sot tek një miku im i vjetër. U nisa dhe, kur sosa tek lumi, bëra ashtu siç tregova. Kur sosa tek shtëpia e mikut, kishte rënë mbrëmja. Miku si miku: më priti me krahët hapur dhe e pashë seç e porositi të shoqen. Po unë vërtet nga fshati jam, por nuk para ma ha qeni shkopin. I them mikut:- Jam pa harxhe unë! Kam kaluar një sëmundje dhe, sipas porosive të doktorit, në darkë ha vetëm një pjatë me kos. Epo kos kërkoja, po ku ta dija unë se kosi në atë qytezë minatorësh qe sikur të kërkoje qumësht dallëndysheje. Miku ma këputi si me sëpatën e dardharit:- Mos kujton se je në Malas ku veç lopëve ke dhe dhëntë dhe nuk të mungon as kosi dhe as bulmeti. Këtu është kasaba dhe qumështi apo kosi vjen në mëngjes dhe ëshë 1kg për familje. Kështu që harroje kosin për sot. Më tha miku haptas (epo nuk kishte pse të turpërohej, se, ndonjëherë, edhe dasma thonë është prishur për një qepë), por unë për t’i dhënë mbrëmjes atë atmosferë bujare e miqësore, ia prita:-"Nuk kini kos për mikun dhe miku, tërë natës do hajë jorganin! U dëgjua një e qeshur si në kor nga 5 fëmijët e vegjël të mikut. E, pse ta zgjat? U gëdhi dhe ra sabah, kur thotë kënga, u përcolla me mikun dhe këmbëve për në fshat. Sa sosa në shtëpi, urdhërova djalin tim, Sadikun:- Dike, ma zërë atë Shegën (emri i lopës), vëri litarin mbi brirë dhe do vish me mua?
-Nga do ia mbash?- pyeti ime shoqe.
– Do vete tek miku, në kasaba, matan.-Po ti sapo erdhe!
-Kur të kthehem, të jap xhevap.
Dikja u gëzua se do binte në qytet. Mos i vish opingat, - i thashë, se, sa të vemë e do kthehemi prapë. Unë para me lopën prej dore dhe prapa Dikja me një purtekë në dorë. Kaluam lumin dhe frymën në qytezë. Sa mbrritëm para shtëpisë dhe fëmijët, sa më panë, ia dhanë të qeshurit. Njëri që ishte i gojës, më tha:- Pse gënjeve?Ti nuk e kishe ngrënë jorganin? Epo prandaj e kam sjell lopën që mos ha jorganin.Sakaq dha ballë miku dhe më tha:- Sot nuk është ditë pazari që ke sjellë dhe lopën.
Lopën, - u thashë-, ua solla dhe ua kam falur. Kur të vij, dua të ha kos! U përqafuam miqësisht dhe pashë mikun që seç e daroviti Diken.
U kthyem në shtëpi dhe atje i tregova simeshoqeje, pse ia fala mikut lopën. Po daç besoni në daç mos besoni, por aty nga mesdita mu tek oborri i shtëpisë dha ballë SHega, lopa që i fala mikut. Ku dinë fëmijët e qytetit të ruajnë lopë?
E kish lëshuar njëri prej tyre për kullotë dhe, ndërsa lopa kulloste, e kishte zënë gjumi. Kafsha nuk e harron rrugën.
Një i jep, kalon lumin dhe sosi në oborr. Për të qeshur, domosdo. Kusur për mua dhe DIken. E çuam prapë SHegën dhe e bëmë lopë"kasabaje". * * *Një ditë me timeshoqe u nisëm për Tiranë. Kishim një mik dhe kishim vajtur atje vetëm njëherë. Sosëm para se të nisej treni i drekës nga qyteti ynë për Tiranë. Hip, - i thashë gruas, se do vete andej nga banjo unë dhe zër edhe vendet për dy. Hipi ajo (e ndihmova me ato trastatplot që në qytet i quajnë bagazhe) dhe vetë u derdha nga banjo.
Pikë e zezë! Zënë dhe, sapo doli i pari, u derdha brenda. U derdha brenda, kur fiu vërshëlleu treni. Sikur më ra rrufeja!Mirë treni më la shëndenë, por gruaja ç’do bënte vetëm? Murat Efendi prit trenin e mbrëmjes tani? Po ç’pyet?Pastaj i dhashë karar: nëse gruaja ime i ngjan lopës ka për ta gjetur shtëpinë e mikut. Shkurt muhabeti:kur sosa në stacionin e Tiranës, pincë gruaja në stol. Pa m’u hodh në kokë, por unë s’para pyes, se jam burrëzakoni. Nuk ke mend as sa Shega, lopa jonë, - i thashë. Të kujtohet? Njëherë qe në qytet dhe e gjeti shtëpinë, kurse ti ngulur gozhdë në stolat e stacionit. Zënë tërë rrugës dhe, kur sosëm tek miku, të gjitha i zbraza. Ja kjo qe historia dhe daç qeshni e daç më shani.